Portland geschiedenis van een der oudste monumentale boerderijen
De polder Portland is in 1769 ingepolderd, de naam Portland verwijst naar de graven van Portland. In 1775 verkocht Willem Gustaaf Frederik graaf Bentinck heer van Rhoon een groot deel van de polder Portland aan Jacob Cossart, bankier en burgemeester van Rotterdam. Door Cossart werd toen een boerderij gesticht die na zijn overlijden in bezit kwam van zijn schoonzoon Johan Francois, Graaf van Hogendorp en gehuwd met dochter Aletta Maria Cossart.
Op 1 april 1803 werd door Jaapje van Gent, dochter van pachter Aart van Gent Abrahamsz, de eerste steen gelegd. Het portret van Jaapje van Gent is door een Franse soldaat op de voordeur van de boerderij geschilderd. In 1830 werd Portland gekocht door Anthonie van Hoboken, reder te Rotterdam en in 1869 kwam Johannes Kruithof op Portland waarbij hij K. Leenheer als pachter opvolgde.
In 1904 kwam Simon Barendregt uit Rozenburg op hoeve Portland, die op dat moment eigendom was van de Mij tot exploitatie Rhoon Pendrecht en Cortgene. Nu is de boerderij en landerijen in eigendom bij achterkleinzoon Ary Barendregt. De familie Barendregt die de Portlandhoeve al honderd jaar bewoond heeft al die jaren goed gezorgd voor dit stuk cultureel erfgoed. Veel originele details zijn bewaard gebleven zoals o.a. de prachtige schouw en rietgedekte schuur. Met als bijzonderheid toch wel “het vrouwtje van Portland” die, als de weersomstandigheden het toelaten en de buitendeur open staat, geleund op de onderdeur naar buiten staat te kijken met de poes op haar arm. Jaapje van Gent dus.
Jaapje van Gent
Jaapje van Gent is de dochter van Aart van Gent (Aart van Gent was weer een zoon uit het huwelijk van Kleisje Maarten de Vos met Abraham van Gent, bouwman op de Hoge Stee aan de Rijsdijk). Aart van Gent trouwde met Stijntje Louter, dochter uit het huwelijk van Pieter Louter en Leigje Kranenburg.
Op 6 jarige leeftijd legt Jaapje de eerste steen van Portland. Op de (binnen)deur van de voorgevel van Hoeve Portland is een jong meisje geschilderd met een poes in haar armen. Volgens overlevering is dit Jaapje van Gent en zou het geschilderd zijn door een Franse soldaat die ten tijde van Napoleon gelegerd was in Portland. Men beweert verder dat Jaapje jong gestorven is.
Dat er Franse soldaten op Portland ingekwartierd waren is niet denkbeeldig, de boerderij lag tenslotte aan de Veerweg. Deze weg komt voor op het tableau behorend bij het keizerlijk decreet van december 1811. Het was de Route Imperiale der IIIe klasse no 65 welke liep van Antwerpen over Bergen op Zoom, Rotterdam en ’s Gravenhage naar Haarlem. Zie ook het hoofdstuk ‘Napoleonroute”.
Hoe is het Jaapje verder vergaan? We weten dat vader Aart van Gent ini 1810 overleden is en dat broer Aart van Gent de boerderij heeft overgenomen. Wat Jaapje betreft, daar zou Jan Brokken weer een mooie roman over kunnen schrijven. Wat gebeurt er namelijk?
Op de hoeve was ook inwonend bouwknecht Ary van den Heuvel, Jaapje en Ary krijgen een (vermoedelijk geheime) relatie. In ieder geval wordt Jaapje zwanger en bevalt op 11 december 1818 van een zoon die ze Ary noemt. Dit zal de nodige opschudding veroorzaakt hebben want een boerenknecht gaat niet zomaar met de dochter van een boer, en zeker niet trouwen.
Toch bleek hun liefde ook deze hindernis te overwinnen want op 11 mei 1821 trouwt Jaapje van Gent met Ary van den Heuvel. In 1824 koopt Ary van der Heuvel van Pieter de Raadt een huis, schuur en erf aan de Rijsdijk en gaat daar dan boeren. Op 14 november 1829 verklaart Ary van den Heuvel ten overstaan van de notaris Tromer, dat zijn zoon Ary van Gent voortaan de naam Ary van der Heuvel mag dragen.
En Jaapje? Zij overlijdt inderdaad jong op 13 oktober 1837, op de leeftijd van slechts 41 jaar.
Bronvermelding: www.oudheidkamerrhoonpoortugaal.nl
